Konu renklere geldiği zaman pek çoklarımız sevdiklerimiz, sevmediklerimiz, giyimde bizlere yakışanlar dışında ötesini düşünmemişizdir. Sadece mesleği görsel tasarımla alakalı olanlar ve sanatçılar renk teorisini öğrenirler. Sanatlarını ticari amaçlarla kullananlar ise bu renklerin insanlar üzerindeki etkisini araştırırlar.
Renkler aslında sandığımızdan çok daha güçlüdür. Ruh halimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı büyük derecede etkileyebilirler. Her kişinin her renge vereceği tepki geçmişine ve tecrübelerine bağlı olsa da bilime göre kimi psikolojik etkileri de herkes üzerinde aynı.
Renklerin insan üzerinde böyle ciddi etkiler göstermesi reklamcılık ve pazarlama alanında çalışanları bu konuda daha fazla araştırma yapmaya yönlendirmiştir. Bu araştırmaların sonuçlarında alışveriş yapan insanların yüzde 85’inin renklerden etkilendiği, yüzde 62 ve 90 arasındaki kısmının ürün alırken sadece renkten etkilenebildiği ve marka farkındalığının neredeyse yüzde 80’inin renklerle alakalı olduğu görülmüştür.
Genele bakıldığında müşterilerin çoğu markaların logolarında, web site ve ambalaj tasarımlarında kullanılan rengi markanın kişiliği olarak görüyorlar. Bu nedenle de ürünle uyumlu ve müşterilere çekici gelecek bir renk seçimi olması çok önemlidir. Pazarlama ve markalaşma aşamalarında renk seçimlerinde güzel renkler seçmek yeterli olmaz. Kıyafette ya da objelerde güzel duran bir renk belki de bir sigorta markası için güven verici gelmeyecektir. Pazarlama ve markalaşma sürecinizde renkleri doğru bir şekilde kullanabilmek için onların insan psikolojisi üzerinde olan etkisini iyi bir şekilde araştırmanız gerekir. Biz de sizler için ufak bir listesini hazırladık.
Logolar ve Markaların Renkleri
Bir markanın logosu ve görsel kimliği pek çok farklı görsel kısımdan oluşur. Bunların arasında sadece renk değil şekiller, büyüklük, semboller, rakamlar ve kelimeler de vardır. Fakat renkler ilk bakışta öncelikli olarak dikkat çeken parçadır.
Markalaşmada renklerin gücünden bahsedildiği zaman bu gücün hem duygusal hem de pratik olduğunu bilmelisiniz. Duygusal gücü tüketicilerin renklerden psikolojik olarak etkilenmesine denir. Pratik kısım ise kendini fark ettirebilmek etkisidir. Örneğin ağaçsız ve gri binaların arasında kırmızı ya da turuncu gibi sıcak ve yüksek dalga boyuna sahip renkler kendilerini çok daha kolay belli ederler.
Eğer bir tasarımcıysanız ya da bir işletme sahibiyseniz renklerin arkasındaki anlamları ve sembolizmi bilmenizde fayda bulunur, bu şekilde bilgiye dayanan akıllıca kararlar alabilir ve seçimler yapabilirsiniz. Böylece bir yoga matı markası için canlandırıcı ve dinamik bir renk seçmezsiniz örneğin. Bu da müşterilerinize yanlış bir mesaj vermenizi engeller.
Markanız için renk paletleri:
- Sıcak renkler: Kırmızı, turuncu, sarı ve bu renkleri içeren pembeler sıcak renkler olarak bilinirler. Güneşin ve ateşin renkleri olduğu için sıcak renk isimleri almışlardır ve dalga boyları büyüktür. Turku, iyimserlik, neşe ve şevk gibi duygularla anılırlar.
- Soğuk renkler: Mavi, yeşil, mor ve bu renklerin türevleri soğuk renklerdir. Sakinleştirici etkileri vardır.
- Nötral renkler: Siyah, beyaz, kahverengi ve bej tonlarının yanı sıra griler nötr renklerdir. Güçlü ve saf duygularla özdeşleştirilirler, kimi zaman toprak tonları dendiği de olur.
- Kırmızı
Kırmızı yoğun duyguların sembolü olan bir renktir. Öfke, tutku, tehlike ve sıcaklık, cinsellik gibi duygular uyandırır. Ateş ve kanın rengidir. Bu nedenle de marka oluştururken özellikle arzulanan objeler için kullanılır, ilk bakışta ilgi çekmesi istenir. Sükunet, sakinlik ve rahatlıkla ilgili ürün ya da hizmetlerde kullanılmamalıdır. Dikkat çekici ve cesur bir renktir, enerji verdiğine inanılır. Güç ve kendine güveni de temsil eder.
Renklerin anlamlarına bakıldığı zaman coğrafyanın da önemli bir parametre olduğu unutulmamalıdır. Pek çoğu asya ülkesinde kırmızı mutluluğun, iyi hissetmenin ve iyi şansın simgesidir. Kışlık sıcak kıyafetler satan bir marka için kırmızı son derece uygun bir renk olacaktır. Yerel markalar genelde ülkelerinin bayraklarının renklerini ve de sembollerini de kullanmayı isteyebilirler. Yoğun ve canlı bir renk olduğu için çok renkli tasarımlarda kırmızı genelde tercih edilmez. Onun yerine nötral bir renkle beraber kullanılabilir.
- Pembe
Pembe bütün batı dünyasında, ve hatta ülkemizde dahi kadınsılığın bir sembolü olarak görülür. Bu nedenle de kadınlara özgü ürünlerde sıklıkla rastlanır. Fakat diğer bütün renkler gibi pembe de aslında pek çok farklı duruma uygun olabilecek bir çeşitliliğe sahiptir. Koyu, sıcak pembelerin yanında pastel tonlarında da pembeler bulunur. Açık ve pastel pembeler genelde küçük kız çocukları için tercih edilir çünkü duygusal ve romantik bir havaya sahiptir. Toz pembesi ise nostaljik duygularla eşleşir. Sıcak pembeler ise genç ve dinamik bir havaya işaret eder.
Öncelikle markanızda ya da pazarlama stratejinizde nasıl bir his yaratmak ve insanların ne düşünmesini istediği konusunda biraz kafa yorun, sonrasında nasıl bir pembe tonu seçeceğinize karar verebilirsiniz. Bu durumda potansiyel müşteri kitlenizi de göz önüne almak isteyebilirsiniz. Sırf kadınlara yönelik bir ürün diye pembe kullanırsanız bu çalışan ve 30 yaş üstü kesimde aksi sonuçlar yaratabilir. Yeni jenerasyon pembeyi feminen görmeyebilir, cinsiyetsiz bir şekilde kullanabilirsiniz. siyah ve lacivert gibi renklerle kullanıldığında açık pembe küçük kız çocuklarına hitap etmektense modern ve şık bir görüntü oluşturur.
- Turuncu
Kırmızının sıcaklığı ile sarının iyimserliğinin kusursuz bir birleşimi olan turuncu hareketlilik, dinamizm ve enerjiyi sembolize eder. aynı zamanda da adını aldığı turunçgillerin taze ve sağlıklı hislerini de taşır.
Turuncunun pek çok farklı tonu ve değeri bulunur, bunların hepsi farklı hislere yol açabilir. Açık ve pastel şeftali tonları sevimli,konuşkan ve uyumlu hisler yaratır; daha yoğun ve canlı turuncular ise enerjikliğin, canlılığın ve teşviğin rengidir.
Turuncu eğlence ve canlılıkla birlikte hatırlandığı için gençlere yönelik markalarda tercih edilebilir. Lüks, geleneksel ve ciddi markalarda kullanılmaktan kaçınılmalıdır. Bunun yanında elbette her zaman istisnalar mevcuttur, en lüks markalardan biri olan Hermes’nin logosu turuncudur. Eğer tasarımcınıza güveniyorsanız ve farklı kombinasyonlar ve tipografi kullanımıyla değişim mümkünse her rengi her marka için kullanabilirsiniz.
Pek çok reçetesiz satılan C vitamini markası da turuncu rengini tercih etmiştir. İçinde portakal olan gıda ürünleri, özellikle de içecekler için turuncu idealdir.
- Sarı
Güneş ışığının rengi olan sarı en kolay gülümseten renklerden bir tanesidir. Uzaktan kolayca farkedilir, bu nedenle de trafik ışıklarında ve işaretlerinde kullanılır. İletişim, neşe, arkadaşlık, mutluluk ve enerjiyi sembolize eder. Kimi zaman ise zihinsel netlik ve zekayı da temsil eder. Bunun yanında sarı tehlikeye dikkat çeken bir renk olarak da kullanılır, tehlike işaretlerinde bu nedenle sarı kullanılır ve güvenlik kıyafetleri sarı renktedir.
Sarının kimi tonları bazen ucuz bir hava yaratabilir ama markanıza bağlı olarak bu pozitif bir katkı da sağlayabilir. Önemli olan müşteri kitlenizin doğru reaksiyonu vermesidir. Özellikle de gri ile birlikte sarı reklam kampanyalarında çok sık kullanılır. Tek başına ise neşeli ve arkadaş canlısı, gülümseme vaat eden bir renk olarak farkedilir. Siyahla birlikte kişisellikten uzak ve ciddi bir hava yaratabilir, genelde eğitim broşürlerinde bu iki rengin kombinasyonunu görebilirsiniz.
- Yeşil
Doğanın ve çevrenin rengi olarak bilinse de yeşil aynı zamanda bereketin, para ve zenginliğin, finansla ilgili şeylerin rengidir. Doğa ile alakalı kampanyalarda ve markalarda kullanıldığı zaman yeşil büyümenin, çoğalmanın ve doğallığın sembolü olur. Sürdürülebilirlik ve çevre koruma ile ilgili konularda yeşilin farklı tonlarının kullanıldığı görülür.
Yeşil için paranın rengi dense de bu aslında Kuzey Amerika’ya has bir durumdur. Fakat bütün dünyada zenginliğin ve refahın sembolü haline gelmiştir.
Büyüme, gelişme, canlılık için daha canlı ve açık renkteki yeşil tonlarını tercih etmelisiniz. Bunun için daha sıcak ve içinde daha çok sarı olan yeşiller doğru seçim olur. Zenginlikle alakalı durumlar için yoğun ve koyu yeşil tonları çok daha uygun olabilir.
- Mavi
Mavi yukarıda bahsettiklerimizden farklı olarak çok yönlü ve kimi zaman zıt anlamlara sahip olabilen bir renktir. Kraliyet, sanat, askeriye, iş, doğa ve sükunet ile ilişkilendirilmiştir. Pek çok farklı marka tarafından kullanılmaya açıktır. Güvenilirliği ve iletişime açıklığı ile tanınmak isteyen şirketler tarafından tercih edilir. Örneğin Facebook ve Twitter gibi sosyal medya sitelerinin, Samsung gibi cep telefonu üreten firmaların logoları mavidir. Bunun yanında dünyanın pek çok yerinde polis teşkilatlarının da kullandıkları renk mavidir.
Tam aksi şekilde deniz ve gökyüzünün rengi olduğu için mavi sakinleştirici ve zen özellikleriyle de sıklıkla anılır. Aynı zamanda mavi üzüntünün ve depresyonun rengidir, İngilizce’de blue kelimesi üzgünlüğü tarif etmek için kullanılır.
Kısacası mavi çok farklı anlamlara gelebilir, kullanılacak tonun çok iyi seçilmesi gerekir. İçinde yeşil ya da kırmızılık olan maviler farklı etkiler yaratabilir. Benzersiz bir mavi seçildiğinde markanızın bu renkle anılma olasılığı da vardır. Dünyaca ünlü mücevher markası Tiffany&Co’nun mavi ambalajları Tiffany’s mavisi olarak bilinir.
- Mor
Mor düşük dalga boyu ile bilinen bir renktir. Kraliyetin, asaletin ve nevrotikliğin bir rengi olarak görülür. Spiritüel ve gizemli bir havası da vardır. Koyu tonları daha çok lüks ve şatafat ile ilişkilendirilir. Açık, lila tonları ise feminen, duygusal ve nostaljik bulunur.
Mor kadınlardan oluşan bir hedef kitleniz varsa doğru bir seçim olacaktır. Kadınsal ürünlerde en başarılı renk olan mor erkekler içinse doğru seçim olmayabilir. En değerli olan 100 marka içinde sadece Cadbury çikolatalarının marka rengi mordur.
- Kahverengi
Son dönemlerde iyi bir popülerlik kazanmış olan kahverengi doğal, organik gıda ve güzellik ürünlerinde özellikle tercih edilmektedir. Sade, güçlü, dayanıklı ve dürüst bir hava yaratan kahverengi gösterişten kaçınan marka kimlikleri için idealdir. Buna rağmen doğru bir tasarımda lüks ürünler için de harika bir renk seçimi olabilir.
Kahverengi tonları seçiminde dikkatli olmakta fayda vardır, çamuru ve toprağı hatırlatabilen tonları sadece bahçe işlerinde tercih etmenizi tavsiye ederiz.
- Beyaz
Saflığın, temizliğin ve masumiyetin tartışılmaz sembolü olan beyaz pek çok marka için kusursuzluğun, mükemmeliyetin ve lüksün simgesi haline de gelebilir. Akla gelebilecek örneklerin en başında Apple yer alır.
Steril ve modern bir havaya sahip olan beyaz çağdaş tasarımların önemli bir parçası haline gelmiştir. Beyaz rengi marka kimliğinizde kullanmak çok çekici gelse de bu renkle markanıza bir kişilik kazandırmanın çok zor olacağını da önceden bilmenizde fayda var.
- Siyah
Ciddiye alınmak isteyen herkes siyah kullanmalı. Bu rengin sembolize ettikleri arasında güç, lüks, ayrıcalık ve gizem yer alır. Resmiyet ya da yas rengi olarak da kullanılan siyah şakaya gelmeyen bir renktir ve buna göre dikkatle kullanılması gerekir. Tek başına kullanılması pek de uygun olmadığı için marka kimliğini yansıtacak bir başka renkle beraber denenmesini tavsiye ederiz.