Dijital pazarlama alanın yeni girenlerin ilk öğrendikleri bilgiler arasında en sık duydukları sözcükleden biri de optimizasyondur. Optimizasyon kısaca bir durumda eldeki kaynaklarla olabilecek en iyi verimi almak için yapılan işlemlerin sürecine verilen isimdir. Dijital pazarlama alanında da yine hedeflenen sonuçlara ulaşmak için bir dizi optimizasyon işlemi bulunmaktadır. Pek çok farklı terim ve teknik içeren dijital pazarlama optimizasyon süreci işletmesini online’a taşımış olan ya da sadece internet üzerinden ticaret yyapan herkesin mutlaka bilgi sahibi olması gereken detaylar içerir. Pazarlama konusunda ilgili kurumlardan yardım alıyorsanız dahi bu terim ve süreçlere aşina olmanız stratejilerinizi belirlemeniz konusunda size çok yardımcı olacaktır.
Her şeyden önce yapmanız gereken ilk adım online işletmeniz için kendinize hedefler koymak olacaktır. Bu hedefleri gelişi güzel koymamalısınız. Gerçekçi, piyasanın ve işletmenizin durumunu göz önünde bulundurarak aylık ya da haftalık sitenizin alması gereken ziyaretçi ya da yorum sayısı, satılacak ürün ya da hizmetin sayısı gibi rakamlar hedefleriniz arasında yer alabilir.
Optimizasyon sürecini hedefleriniz için kendinize verdiğiniz sürenin sonunda başlatabilirsiniz. Hedeflerinizi bulamadıysanız, belirlediğiniz rakamlardan daha az ziyaretçi aldıysanız ya da ürün sattıysanız üzülmeyin, optimizasyon süreci bu başarısızlıkları başarılı sonuçlara çevirmek için var.
Dijital pazarlama alanında yapılan optimizasyon verilen reklamların etkisinin arttırılmasını amaçlar. Optimizasyon için başlıca iki şey gerekir. Bunlardan biri geçmiş online işletmenizin geçmiş performansları hakkındaki data, ikincisi ise geleceğe dair mantıklı ve gerçekçi tahminler. Bunların birincisi için işletmenizin önceden koyduğu hedefler, sonuçlar ve bunların birbirlerine oranları gerekli olacaktır. İkincisi içinse pazara ve sektörünüze olduğu kadar genel olarak online ticaret ve dijital pazarlama konusunda bilgi ve tecrübe lazım olacaktır. İkinci kısım için profesyonellerden yardım almak akıllıca olacaktır.
Reklamları Optimize Etmenin Yolları
Dijital pazarlama alanında optimizasyon süreci için her alanın bağımsız birer parça olarak değerlendirilmesi zorunludur. Eğer pazarlama için yaptığınız bütün işlemleri ve süreci bir bütün olarak ele alırsanız hangi kısımlarda sorun olduğunu, hangi alanlarda ise başarılı olduğunuzu net bir şekilde göremezsiniz. Optimizasyon farklı seviyelerde yapılabilir. Hedeflerinize ulaşamamanızın sebebi yaratıcı düzeyde olabilir, bu direkt olarak reklamlarınızla ilgili ya da web siteniz hakkında olabilir. Fakat yaratıcı düzeyde başarılı olup reklamlarınızın yerleştirildiği siteler yetersiz kalmış olabilir. Bunlarla hiç alakası olmayıp sitenizin kullanıcı kolaylığının iyi ayarlanmamış olması ya da ürününüzün beğenilmemiş olması da asıl sorun olabilir. Geçmiş performanslarınızı farklı seviyelerde ayrı ayrı incelerseniz bunları açıkça görebilirsiniz.
Optimizasyon süreci tanıtımlarınızı yapmadan önce, tanıtımlar sırasında ya da tanıtımlar bittikten ve siz sonuçları gördükten sonra başlatılabilir. Tanıtımlarınız için hazırladığınız kampanyada ufak pürüzler görüyorsanız kampanya devam ederken bunları düzeltebilirsiniz. Eğer hedefleriniz için koyduğunuz süreyi beklerken çok fazla para kaybedeceğinizi tahmin ediyorsanız tamamen büyük bir değişim yapabilirsiniz.
Dijital Pazarlama Optimizasyonu Süreci
Optimizasyon süreci üç belli adımdan oluşur. Bunlardan ilki data oluşturmaktır. Bu sizin işletmenizin geçmiş performansları, varsa önceden verdiğiniz reklamlar, yaptığınız tanıtımlar ve aldığınız sonuçlar, bu sonuçların daha önce koyduğunuz hedeflere oranı olabilir. Fakat bunun yanında işletmenizin ait olduğu sektöre dair bilgiler ve haberler, rakiplerinizin durumları ve onların da geçmiş performansları da göz önüne alınmalıdır. Sizin kendi hatanız sandığınız bir şey sektördeki tüm işletmelere zarar vermiş bir dış etken olabilir.
Bütün gerekli data toplandıktan sonra pazarlama sürecinizi tekrar iyileştirmeniz gerekir. Datalarda yaptığınız hataları ya da yetersiz olduğunuz alanları görüp bunları düzeltmeye çalışmak ya da vakit ve para kaybı olacaksa tamamen bırakmak, başarılı olduğunuz alanlara yoğunlaşmak ve daha fazla enerji harcamaya karar vermek isteyebilirsiniz.
Son adım olarak otomasyon seçeneklerini incelemelisiniz. Yani hızlı verilmesi gereken kararları veren, yolunca gitmeyen stratejiler terk etmenizi sağlayacak bir algoritma ya da program bulunuyorsa bunlardan faydalanmanız sizin yararınıza olacaktır.
Dijital pazarlamada bir döngü vardır. Bu döngünün ilk adımı web sitenize ziyaretçi çekmek, potansiyel müşteri kitlenizde bir marka farkındalığı yaratmak olacaktır. İkinci adımda bu ziyaretçileri ürün ya da hizmetinizi satın almaya niyetli bir kitleye çevirmek göreviniz olacaktır. Son adımda ise bu kitlenin ürününüzü ya da hizmetinizi satın almasını sağlamalısınız.
Optimizasyon sürecinde bu üç farklı adım için farklı aksiyonlar alınması gerekmektedir. Ürününüzün yeterince satmadığını görüp bütün kampanyanızı değiştirmemelisiniz, hangi adımda sorun çıktığını incelerseniz büyük enerji, vakit ve para kaybını önlemiş olursunuz. Zaten her adımın optimize edilmesinde farklı araçlar kullanılması gerekebilir.
Kampanyanızı optimize etmeye başlamadan önce data ve teknolojiyi kendi yararınıza kullanmalısınız. Örneğin geçmişte verdiğiniz reklamların datasını inceleyerek gelen müşteri kitlesinin özelliklerini, sitenizde ne kadar vakit geçirdiklerini öğrenebilirsiniz. Teknoloji ilerledikçe elde edebileceğiniz datanın ayrıntıları da çoğalıyor.
Optimizasyon İşleminin Adımları
- Pazarlama Hakkındaki Datayı Elde Edin ve Analiz Edin
İlk adımı tamamlamak için acele etmemelisiniz. Elinizdeki data ne kadar ayrıntılı olursa belirleyeceğiniz stratejiler de o kadar faydalı olacaktır. Sabırlı olmalı ve hem işletmeniz hem de dijital pazarlamanın o günkü durumu ve sektörün durumu hakkında yeterli bilgi toplamalısınız.
Yukarıda bahsettiğimiz dijital pazarlama döngüsünün her adımında ayrı ayrı data oluşturulur. Güncel teknolojiyi kullanırsanız bu adımların ayrı ayrı bağımsız olarak sonuçlarını bulabilirsiniz, bunları işletmenizin geleceği hakkında akıllıca kararlar vermek için kullanabilirsiniz.
Dijital pazarlama yaşam döngüsünün her adımı kendi datasını üretir. Elde edeceğiniz datayı pazarlama planınızda değişiklikler ve revizyon yapmak için kullanırsınız. Planınız yukarıda bahsettiğimiz üç adımdan oluşmalıdır: ziyaretçi çekmek, ziyaretçileri ilgilenen müşterilere dönüştürmek ve ürün ya da hizmetinizi satmak.
İlk adımınız hakkında geniş kapsamlı bilgi toplamak istiyorsanız reklamlarınızı verdiğiniz andan itibaren web site trafiğinizi takip etmelisiniz. Bu hem paralı hem de organik tanıtımlarınızı ve web sitenize trafik çekmek için yaptığınız bütün yatırımları kapsar. Takip etmeniz gereken bazı önemli terimler şunlardır: browser’dan ve cep telefonu ve tablet gibi cihazlardan olanlları ayrı ayrı not edeceğiniz ziyaretçi sayıları, ziyaretçi davranışları ve web sitenizi ziyaret ettiklerinde izledikleri yol (hangi sayfadan tıklayarak geldikleri, web sitenizde hangi sayfalar baktıkları gibi), her izyaret başına ödediğiniz fiyat.
Sitenize gelen ziyaretçileri ürün ya da hizmetinizi satın almayı düşünen ya da ilgilenen potansiyel müşterilere dönüştürmek için farklı alanları takip etmeniz gerekecektir. Ziyaretçileriniz arasından hangilerinin ürününüzü satı aldığını göz önünde bulundurarak ne tür davranışlar sergilediklerini inceleyin. Ürününüzün resimlerine mi bakmışlar yoksa marka geçmişinizi anlattığınız sayfada mı vakit geçirmişler? Web istenizin farklı her özelliği ve bunların ne kadar ve kaç kişi atarından kullanıldığı çok önemlidir.
Takip edilmesi gereken pazarlama unsurları arasında iletişim formunuzu dolduranlar, iletişim bilglerinizde bulunan telefonu arayan kişi sayısı, her satış için ödediğiniz para bulunur.
Bunların yanında hali hazırda sizden ürün almış müşterileriniz yeni müşterilerinizin sayısını direkt olarak tekileyecektir. Sattığınız ürün ya da hizmet tek kullanımlık değilse tekrar satın almaları, değilse çevrelerini etkilemeleri size yeni satışlar oloarak dönecektir. Var olan müşterilerinizin etkileşimleri için ayrı bir data dosyası tutmanız faydalı olacaktır.
Bu konu için de e-posta listenizde kayıtlı olan insanların e-postalarınızı açıp açmadığını, açanların sayısını, ilk iletişimlerinden bu yana geçen zamanı, satışın ne kadar sürdüğünü, kâr, yatırımlarınız gibi unsurları takip etmeniz faydalı olacaktır.
- Pazarlama Verilerinizi Analiz Edin
Yeterli datayı topladınız, bir sonraki adımınız bunları dikkatlice inceleyerek analiz etmek, hatalara ve başarılara neyin sebep olabileceği üzerine tahminlerde bulunmak olacaktır. Verileri inceleyip analiz ederken bazı işe yaramayan kampanyalara fazla para harcadığınızı, kimi işe yaramayacağını düşündüğünüz ve yeterince bütçe ayırmadığınız tanıtımların beklediğinizden büyük başarılara ulaştığını göreceksiniz. Bu bilgiler derin analiz gerektirmeyen, yapmanız gereken değişimleri direkt olan gösteren verilerdir. Bazı datalar bu kadar açık olmayacak, daha fazla derine inmek detayları incelemek zorunda bırakacaktır. BU, profesyonel bir yardımla çok daha kolay bir hâle gelebilir.
Detayları ne kadar derinlemesine incelerseniz rakiplerinize o kadar büyük fark atabilirsiniz.en iyi analiz yöntemi pazarlama işlemlerinizi sondan başa bir şekilde incelemektir. Böylece daha adımlarınızı daha bağımsız bir şekilde görebilirsiniz.
- Pazarlama Sürecinizi İyileştirin
İnceleme ve analiz iişlemlerinizi tamamladıktan onra pazarlama sürecinizi daha iyi bir hâle getirmeye çalışmalısınız. Elinizdeki verileri göz önüne alarak yeni ve gerçekçi hedefler koyun, gerekli kişiler ve kurumlarla iletişim halinde kalın. Elinizdeki iyi bir şekilde analiz edilmiş olan data size ne yapmanız gerektiğini gösterecektir.
Bu değişikliklerin içinde reklamlarınızı verdiğiniz siteler yer alabilir. Optimizasyonun daha faydalı olabilmesi için ilk pazarlama çalışmalarında “split testing” seçeneklerini işaretlemeniz olacaktır. Bütçenizi farklı seçeneklere ayırarak sonuçlarında hangisinin daha çok işe yaradığını görebilirsiniz. Böylece pazarlama stratejinizi rafine ederken hangi alana yoğunlaşmanız gerektiğini görebilirsiniz. Birkaç farklı web sitesine verdiğiniz reklamlardan en çok ziyaretçi toplayanı tercih edip daha büyük bir bütçe ayırabilirsiniz. Farklı reklam metinler, görselleri ve videoları kullandığınızda hangisinin daha fazla ilgi çektiğini ve ondan gelen ziyaretçinin satışa dönüştüğünü görebilirsiniz.
Optimizasyonun son adımlarından biri de tercihinize bağlı olarak otomasyon seçenklerini görmek ve bunlardan işinize yarayabilecek olanları pazarlama sürecinize dahil etmek olacaktır. Pek çok farklı teknoloji günümüzde sizin için saatler alabilecek işleri kısa sürede tamamlayabilecek şekilde dizayn edilmiştir. Pazarlama sürecinizdeki adımlardan otomize edilebilecek olanlar varsa bu işlerinizdeki verimi arttırır, pürüzler daha kolay çözme ulaştırılır ve takımınızın çalışma şekli kolaylaşır.
Otomasyona geçebileceğiniz adımlardan biri potansiyel müşteri kitlenizi büyütmek olacaktır. Eğer pazarlama planınızı kendiniz dikkatlice hazırlarsanız neredeyse tamamen kendi kendine çalışan bir müşteri büyütme sistemi hazırlayabilirsiniz. Gerekli softwareleri araştırıp kendi işletmeniz için en uygununu tercih ederseniz işe yarayan stratejileriniz kendiliğinden pazarlama planınızda daha fazla yer kaplamaya başlayacaktır. Göz önüne almanız gereken faktörler arasında web site ziyaretçilerinin davranışları, tanıtımlarınıza gelen tepkiler, dönüşümler ve potansiyel müşteri kitlenizin büyüklüğü bulunur.
Pazarlama sürecinizi optimize etmek satışlarınızda büyük farklar yaratacaktır. Kendinize yeni hedefler koyacak, gerekirse hedef kitlenizi ve reklamlarınızın mesajlarını değiştirecek ve potansiyel müşteri kitlenizle beraber satışlarınızı da arttırabileceksiniz. Ürünlerinizi satın alan insan sayısı arttıkça onları da hedef kitleniz içine alırsanız yaptığınız her optimizasyondan daha fazla verim almaya başlarsınız, böylece işletmeniz ivmeli olarak büyür. Tek yapmanız gereken işletmenizin geçmiş performanslarına dair veri toplamak, bunları ayrıntılı bir şekilde incelemek ve hedeflerinizi bunları göz önüne alarak koymak olacaktır.