Çalışma tarzları ve meslekler günümüzde son derece farklı yollara ayrıldı. Bunlardan en çok popülerleşen ve herkesin merak ettiği, kimilerinin özendiği freelancerlar. Bu yazımızda kimlere freelancer denildiğini, freelancerların çalışma tarzlarını, bir freelancer olarak çalışmanın olası avantaj ve dezavantajlarını inceleyeceğiz ve bu çalışma yöntemini yeni tercih edecek olanlara bazı öneriler sunacağız.
Freelance çalışmanın en temel anlamı kişinin bir şirket yerine kendisi için çalışmasıdır. Freelancer çalışanlar birlikte iş yapacakları insanlarla anlaşma imzalasalar dahi bunların her daim süresi vardır ve kendi patronlarıdırlar. Freelancerlar geleneksel çalışanların aksine fazladan pek çok sorumluluk sahibidirler. İşletme sahiplerinin ve yöneticilerin ilgilendikleri pek çok sorun ve işleml kendileri ilgilenmek zorundadırlar. Çalışma saatlerini ve günlerini kendileri belirlerler, farklı projeler üzerinde harcadıkları süreyi takip ederler. Müşterilere faturları gönderirler ve zamanında ödenmesini sağlamaya çalışırlar. Masraflarından yine kendileri sorumludurlar. Vergilerini kendileri öderler.
Freelancer’ların sahip oldukları sorumluluklar başta oldukça fazla gibi görünse de bu çalışma tarzının hiç de azımsanmayacak sayıda avantajları da bulunur. Bu nedenle de freelancer olarak çalışanların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Freelancer olarak çalışmak isteyenler kendileri ve yaptıkları iş için bu çalışma şeklinin ayrıntılarından haberdar olmalı ve yaşam tarzların ve becerilerine en uygun olan seçeneği seçmelidirler. Böylece kendi rahat oldukları alanda çalışıp daha başarılı olabilieceklerdir.
Freelancerlar Nasıl Çalışırlar?
Freelancerların kesin ve tek bir çalışma yöntemi yoktur. Kişiye ve yapılan işe göre detaylar değişkenlik gösterebilir. Herkes için aynı olan bazı özellikler arasında şunlar yer alır: Freelancerlar kendi patronlarıdır. Net bir aylık gelirleri yoktur. O ay içinde gelen ve kabul ettikleri müşterilere ve ücretlerini zamanında almalarına göre aylık gelirleri değişebilir. Bütün kararlar kendilerine bağlıdır. Birlikte çalıştıkları kişilerin ya da işletmelerin çalışanları değillerdir, sözleşmeli olarak çalışırlar.
Freelancerların çalıştıkları mekanlar kişiden kişiye göre değişir. Bunda yapılan işin, verilen hizmetin de etkisi olacaktır. Kimi freelancerlar evlerinin rahatlığında çalışmayı tercih ederler. Kimileri ise dikkat dağınıklığından uzak durmak ya da daha profesyonel bir ortamda çalışmak için kendi ofisini tutabilir.
Freelancer’ların çalışma saatleri de tamamen kendilerine bağlıdır. Geleneksel 9-5 saatleri arasında bir mesaidense kendilerine en uygun saatleri dilediklerince seçebilirler, istedikleri zaman mola verebilirler. Fakat birlikte çalıştıkları kişiler ya da kurumlarla sıklıkla iletişim hâlinde olmalarını gerektiren bir iş yapıyorsa yine geleneksel mesai saatlerine yakın zamanlarda çalışmak zorunda kalacaklardır. Bunların dışında daha verimli olduklarını hissettikleri her saati seçebilirler.
Müşteri seçimleri de freelancer’ların kendilerine bağlıdır. Elbette her freelancer bu lükse sahip değildir, freelancer’ların gelirleri net olmadığı belirsizlik yaşandığı için pek çoğu müşteri reddetmemeyi tercih eder. Ama büyük bir müşteri kitlesi olan tecrübesli freelancer’lar müşterilerini kendileri seçerler. Ödemeleri zamanında yapmayan, fazla talepkar olan ya da anlaşma sorunu yaşanılan müşteriler seçme şansı olanlar için reddedilebilir. Bazı freelancerlar müşterilerinin ya da danışanlarının yanlarına gitme gereği gördüklerinden uzakta olan müşterilerle çalışmak istemeyebilirler.
Freelancer’lar işlerinin bütün ayrıntılarıyla kendileri ilgilenirler. Para ve bütçe işlemlerini takip ederler, gerekli ödemeleri yaparlar ve vergilerini öderler. İşlerinin yoğunluğuna ve profesyonelliğine bağlı olarak bu konularda kendilerine yardımcı olacak insanların hizmetlerini de satın alabilirler.
Freelancer’lık dışarıdan bakıldığı zaman rahat ve kuralsız bir çalışma tarzı gibi görünebilir ama her meslekte olduğu gibi disiplinli ve düzenli bir çalışma şekli gerektirir. Pek çok freelancer belli bir rutine uygular. Kişi kendi kendinin patronu olsa dahi başarılı sonuçlar almak için kurallar her daim gereklidir.
Freelance Çalışmanın Avantajları
Freelance çalışmak pek çok kişinin hayallerini süsleyen bir çalışma şeklidir. Avantajları düşünülürse de bu kişiler pek haksız sayılmazlar. Freelancer’lar çoğunlukla evlerinden çalıştıklarından iş yerine gitmek için trafikte vakit harcamazlar. Özellikle de büyük şehirlerde ciddi bir sorun olan trafik freelancer’ların vakitlerinden çalmaz. Bu kalan zamanı daha sağlıklı bir uykuya, dinlenmeye, hobilerine ya da belki de daha fazla çalışmaya ayırabilirler.
Freelancer’lar kendi müşterilerini seçebilme şansına sahiptirler. Anlaşamadıkları müşterileri ya da yapmak istemedikleri türden işleri kabul etmeyebilirler.
Yeterince tanınan ve fazla müşteri adayı bulunan freelancer’lar daha fazla para kazanmak isterlerse ekstra iş alabilirler. Geleneksel işlerde kimi zaman fazla mesaiye dahi ücret ödenmediği görülebilir.
Sosyallikten ve kalabalıktan hoşlanmayan insanlar için freelance çalışma tarzı en idealidir. Sakin ev ortamında kendi istediği saatlerde çalışabilir, en verimli olduğu saatleri seçebilirler. Piyasaya ve geliştirdikleri becerilere göre işlerini diledikleri zaman farklı bir yöne doğru ilerletebilirler.
Freelance Çalışmanın Dezavantajları
Elbette geleneksel çalışma tarzının olduğu kadar freelance çalışmanın da belli zorlukları olacaktır. Bunların en başında finansal zorluklar gelir. Freelancer’lar özellikle de bu işe yeni başlamış olanlar müşteri bulmak konusunda sorun yaşayabilirler. Net bir gelirleri olmadığı için belirsizlik can sıkıcı olabilir. Finansal açıdan zorlandıkları dönemler olabilir. Ekonomi, piyasa ve müşteri sayısı ne olursa olsun bir kurum içinde çalıştığınız zaman maaşınızı alacağınız gün ve maaşın miktarı bellidir.
Freelancer olmanın bir başka zorluğu ise sorumlulukların yoğunluğu olacaktır. Sadece müşterilerinizden aldığınız işi yapmakla kalmayacak aynı zamanda bütçe planlaması, hesaplar, vergiler ve başka idari işler ile uğraşmak zorunda kalacaksınız. Bu da çalışmanız gereken fazladan zaman anlamına gelecektir.
Freelance çalışırsanız müşterilerinize ulaşmak sizin görevinizdir. Yaptığınız işlerin kalitesini ve becerilerinizi tanıtmakla yükümlüsünüzdür. Bu da kimi zaman pazarlama uzmanlarının yardımıyla başarılı olabilecek bir süreçtir. Dışarıdan aldığınız yardımlar için de ayrı bir bütçe belirlemeniz gerekebilir.
Freelancer olarak çalışmak yalnızlığı da beraberinde getirebilir. İnsan içinde olmaktan ve iş arkadaşlarınızla sohbet etmekten hoşlanıyorsanız büyük bir olasılıkla bu çalışma tarzı sizin için en iyi seçenek olmayacaktır.
Freelancer Olarak Çalışmaya Başlamak İsteyenler için Öneriler
Geleneksel çalışma tarzınızı geride bırakıp kendi patronunuz mu olmak istiyorsunuz? Öyleyse freelancer olmak tam size göre. Birkaç önemli noktaya dikkat ederseniz freelancer hayatınız olabildiğince sorunsuz ve başarılı geçecektir.
Öncelikle kendi sektörünüzde sağlam bağlantılarınız ve iyi bir network’ünüz olduğundan emin olmalısınız. Sizinle çalışmak isteyen birkaç müşteriniz hazır olmalı. Yapabileceğiniz en akıllıca şeylerden biri de başka bir kuruma bağlı olarak çalışırken kalan vaktinizi müşteri portfölyonuzu oluşturmaya ayırmak olacaktır. İşlerin nasıl ilerleyeceğini bilmediğinizden kendinizi en azından 3 ay idare edecek şekilde bir bütçeyi de kenara ayırmalısınız.
Finansal güvenliğinizi sağladıktan sonra bir dijital pazarlama uzmanının hizmetlerinden yararlanarak kendinizi internet üzerinden tanıtmalı, portfölyonuzu sunmalı ve yapabileceklerinizi potansiyel müşterilerinizin ayağına götürmelisiniz.
Rahat bir çalışma için kendinize mutlaka belli çalışma saatleri ayırmalı, hiçbir şeyin bu süre içinde dikkatinizi dağıtmasına izin vermemelisiniz. Mola, öğle yemeği arası ve haftasonlarında dinlenmeyi asla ihmal etmemelisiniz. Yeterince dinlenmediğiniz sürece çalışmanız da verimli olmayacaktır.
Muhasebe konusunda bilgi sahibi olmanız da çok önemlidir, zira kendi işlemlerinizi kendiniz yapacaksınız. Buna vaktiniz yoksa ve ayırabilecek bir bütçeniz varsa bu konuda da profesyonellerden yardım alarak vakitten kazanabilir, çıkabilecek problemleri azaltabilirsiniz.