Herkesin internet kullanıyor gibi göründüğü günümüzde aslında internet kullanıcılarının hâlâ büyük bir hızla arttığına inanır mıydınız? Son üç yılda dahi yetişkin sürekli internet kullanıcıları yüzde beş oranında arttı. Sürekli artan internet üzerinde vakit geçirme süresi elbette insanların alışveriş yapma şekillerini de derinden değiştirdi. Bunun da ilk etkisi pazarlama araçları üzerine oldu.
Fiziksel ve geleneksel pazarlama yöntemleri hâlâ kullanılsa da artık eskisi kadar etkili olmadığı son derece aşikar. Pazarlamanın en iyi stratejisi doğru müşteri kitlesine en uygun zamanda ve yerde ulaşmaktır. Bunun için de müşteri kitlesinin en çok zaman geçirdiği yerler hedef alınmalıdır. Ve günümüzde de bu internet oluyor. Bu noktada da dijital pazarlama çok ciddi bir önem kazanmaya başlıyor.
Dijital pazarlama internet üzerinde ve elektronik aletler vasıtasıyla yapılan ve müşteri kitlesine ulaşan pazarlama hareketlerinin tümüne verilen bir isimdir. Bunun içinde arama motoru reklamları, e-posta pazarlaması ya da sosyal medya influencerlarıyla birlikte yapılan işbirlikleri yer alabilir.
Dijital pazarlama geleneksel pazarlamadan çok daha farklı yöntemlere sahiptir. Bu yüzden de bu alanda uzmanlaşmış insanlara bırakılmalıdır. Dijital pazarlama uzmanlarının görev tanımı dijital işletme açmak isteyen ya da fiziksel işletmesini online’a da taşımak isteyenler için başlarda pek de belirgin değildir. Bu yazıda dijital pazarlama uzmanlarının görev tanımlarından bahsedeceğiz.
Dijital pazarlama uzmanları işletmelerin ve markaların ürün ya da hizmetlerini elektronik cihazlar yardımıyla internet üzerinden tanıtan ve satış yapılmasını sağlayan kimselere denir. Dijital pazarlama uzmanları pek çok farklı kanallar kullanabilirler, kimileri hepsinde kimileri ise belli kanallarda uzmanlaşmıştır. Bahsettiğimiz dijital kanallar şunları içerir:
- Kurum web siteleri
- Sosyal medya
- Arama motoru sıralamaları
- E-posta pazarlamacılığı
- Online reklamlar
- Google reklamları
- Şirket blogları
Bir dijital pazarlama uzmanı bu kanalların hepsi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmalıdır. Bunların yanında analiz becerisi de üst düzey olmalı ve ölçülebilir değerleri analiz ederek işletmelerin zayıf ve güçlü yönlerini belirleyebilmelidir. Bu becerilerin hepsine sahip olan dijital medya uzmanları işletmelerin dijital stratejilerin tamamından sorumlu olabilirler ya da sadece tek bir tanesine odaklanabilirler. Belirli bir seviyeye ulaşan dijital pazarlama uzmanları dijital pazarlama planı ve stratejisi oluşturma noktasında kendisini geliştirmeye çalışmalıdır
Küçük işletmeler genelde tek bir dijital uzmanından yardım alırlar, fazla vakit almayacağı için bu uzman dijital stratejilerinin tamamıyla ilgilenir. Daha büyük şirketler ise ihtiyaçlarına göre her ayrı alan için farklı uzmanlar ve takımlardan yardım alabilirler.
Dijital Pazarlama Uzmanlarının Farklı Alanları
Dijital pazarlama uzmanları kariyerlerine çeşitli farklı yollar çizebilirler. Örneğin her konuda eşit derecede yetkinlik kazanarak yukarıda bahsettiğimiz küçük çaplı işletmelerin yardım aldığı türden bir dijital pazarlama uzmanı olmayı tercih edebilirler. Ya da daha büyük şirketlerin seçimi olabilmek için belli alanlarda uzmanlaşabilirler. Bu konuda yeteneklerini ve ilgi alanlarını göz önünde bulundurmaları gerekecektir. Yaratıcı bir kişiliğe sahip olup aynı zamanda da iyi bir kodlama becerisi sosyal medya üzerinden pazarlama alanında başarılı olmak için idealdir.
Dijital pazarlama pek çok geleneksel mesleğin aksine diploma ve üniversiteden ziyade sertifika ve iyi tecrübelerin daha fazla değer gördüğü bir alandır. Bunun nedeni dijital pazarlamanın yapıldığı internetin ve sosyal medya araçlarının hiç durmadan ve sıklıkla değişime uğraması ve yeniliklerin bu mesleğin bir parçası olmasındandır. Bu meslek sürekli olarak bir kendini geliştirmeye gerek duyar.
Dijital pazarlamada kendini geliştirmek isteyenler internet üzerinde pek çok sertifika programı bulabilirler. Kimilerinin ücretsiz olduğu bu programlar sayesinde dijital dünyadaki en son yeniliklerden ve değişen algoritmalardan haberdar olabilirler.
Dijital Pazarlama Uzmanlarının Yetkinlik Alanları
Bir dijital pazarlama uzmanı hangi alanda özel olarak kendini geliştirmeyi tercih etmiş olursa olsun mutlaka bazı alanlarda temel bilgisinin olması gerekir. Devamında dilerse bunlardan bazılarında kendilerini geliştirebilirler. Aşağıda bu alanların hangileri olduğundan bahsedeceğiz:
Video: İnternet üzerinden verilen reklamlar gelenksel pazarlamadan farklı kurallarla çalışır. İnternet sınırsız imkanlar sunabildiği için insanların dikkatleri çok daha kolay dağılabilir. Bu nedenle de dikkatlerini uzun süre yakalayabileceğiniz medya ürünleri kullanmanız gerekecektir. Videolar bunların başında gelir ve dijital pazarlama uzmanlarının mutlaka video çekim tekniklerinin öğrenilmesi gerekir. Senaryo nasıl yazılır, video çekilirken hangi araçlar kullanılır ve editlenmesi için piyasada en çok tutulan uygulamalar nelerdir gibi sorulara cevap veriyor olabilmek her dijital pazarlama uzmanının yetenekleri arasında yer almalıdır. Bunun yanında dijital reklamlarda kullanılan videolarda trendler sık bir şekilde değişmektedir, dijital pazarlama uzmanları bu nedenle en popüler reklam videolarını sürekli takip ederler, değişimlerden haberdar olurlar. Aynı zamanda farklı ürünlerde farklı video çekim tarzları tercih edilebilir. Alanında uzman bir dijital pazarlamacı farklı müşteri kitlelerine hitap eden stillerden de haberdar olmalıdırlar.
SEO & SEM: Dijital pazarlamayı gelenekselden ayıran en önemli özelliklerden biri de müşteri kitlelerinin reklamları kendileninin ulaşmaya çalışmalarıdır. İlgilendikleri ürün ya da hizmeti arama motorları kullanarak arayan müşterilere ulaşıldığı vakit çok daha fazla sayıda satışı garantilemiş olursunuz. Bu durumda da SEO (arama motoru optimizasyonu) ve SEM (arama motoru pazarlamacılığı) büyük öenm kazanır. Dijital pazarlamanın en temeli olan görülen SEO hakkında her dijital pazarlama uzmanı ayrıntılı bilgi sahibi olmalıdır. Arka plandaki teknik konular hakkında bilgi sahibi olunması zorunlu değildir fakat her zaman bir artı olacaktır. Uzmanlık alanı SEO ve SEM analizleri olmasa dahi bir dijital pazarlama uzmanı ait oldukları ya da yönettikleri takımla daha iyi çalışmak ve bütün takımın birbirini anlayabilmesi için bu konularda yetkinliğini sürekli geliştirmelidir.
İçerik Pazarlamacılığı: İçerik müşterilerinizi çekmek için kullanılan medya araçlarıdır. Bunlar içinde blog yazıalrı, sosyal medya gönderileri ve videolar bulunabilir. Bir dijital pazarlama uzmanı alanı ne olursa oslun kaliteli içeriklerin neler içermesi gerektiğini bilmelidir. Bu da yine alanındaki trendleri ve yenilikleri takip etmeyi gerektirecektir. Bütün bunların yanında iyi bir içeriğin yaratılmasında izlenmesi gereken adımlar, müşteriye karşı çekici yapabilecek unsurlar, verilmesi gereken bilgiler de yine bir dijital pazarlama uzmanının dağarcığında olması gereken bilgiler arasında yer alır. Bir sonraki uzmanlaşılması gereken konu ise iyi içeriklerin nasıl daha fazla müşteri ve satış getireceğini, ne şekillerde kullanılması gerektiğini bilmek, sorunlu durumlarda zekice analizler yapabilmek ve uygun stratejileri oluşturabilmektir. Her ne kadar eğitim ve sertifikalar önemli olsa da bu becerilere tecrübe yoluyla ulaşmanız gerekecektir.
Veri ve Veri Analitiği: Google verileri dijital pazarlamanın pek çok farklı yönünde merkez sayılır. Buradan raporları ve sonuçları, aynı zamanda da bunlarla ilgili analizleri dijital pazarlama uzmanları takip edebilirler. Fakat bunun da ötesinde takip ederek edindikleri bilgileri birlikte çalıştıkları işletmelerin faydasına nasıl kullanacaklarını da buradan görürler. Verileri analiz edebilmek bir dijital pazarlama uzmanının stratejilerini oluşturmada kullanacağı öncelikli beceridir. Bu sayede Google Analytics’ten kampanyaları yürütebilecek, müşterilerin davranış analizini yapabilecek, bir sonraki adımların nasıl ilerleyeceğine bu veriler sayesinde karar verebileceklerdir. Örneğin web site ziyaretçilerinin ürünleri satın alan müşterilere dönüşmesi, reklamların doğru kitlelere ulaşması gibi ancak birkaç denemede doğru detayların tutturulabileceği kısımlarda verileri toplamak ve dijital pazarın o anki durumunu göz önünde bulundurarak kullanmak gerekir.
Tasarım: Dijital pazarlamada en önemli kısımlardan biri de kullanıcı tecrübesidir. Tasarım öncelikli düşünebilen bir dijital pazarlamacı birlikte çalıştığı işletmelere daha çok müşteri kazanabilecekleri tasarımın nasıl olacağını anlatabilir. Burada tasarım web sitesi tasarımından sosyal medya gönderilerine kadar her farklı unsur için önemlidir. Kolay ve basit bir şekilde bilgiye ulaşım sağlanması müşteriler için çok önemlidir. Örneğin bir satış web sitesinde müşteriler ürünlerin özelliklerini ya da fiyatını öğrenmek istediği zaman ilk bakışta göremiyorsa bu bir çok satışa mal olabilir. Dijital pazarlama uzmanları işletmelerin sundukları ürün ya da hizmete, marka kimliklerine göre ideal tasarımların, kişiselleştirilmiş uygulamaların nasıl olması gerektiğini tarif edebilirler.
İyi bir dijital pazarlama uzmanı kendisine sunulan fikirlerin ötesini görebilmelidir. İşletme sahiplerinin ve yöneticilerinin fikirlerini göz önüne almalı fakat onları daha başarılı bir yola sokacak konseptlerle birleştirebilmelidir.
Teknik Bilgi: Dijital pazarlama uzmanları belki direkt olarak yaptıkları işlerde teknik bilgi kullanmayabilirler fakat bu demek değildir ki bu alanda kendilerini geliştirmemeleri gerek. Teknik bilgiye sahip olmak, dijital pazarlama araçlarının algoritmalarını daha derin bir şekilde anlamaya yardımcı olur. Böylece analizleriniz daha doğru olur ve sorunlara hızlı ve yaratıcı çözümler bulabilirsiniz. Kariyerlerini ne yöne çekmek isterse istesin dijital pazarlama uzmanları mutlaka web kodlaması hakkında en azından temel bilgiler edinmelilerdir.
Etkileşimleri Anlamak: Dijital pazarlama uzmanlarının işletmelere sunduğu hizmetlerden biri de reklamlarının olabildiğince etkileşim almasını sağlamaktır. Etkileşim tek başına satış demek olmasa da satış yapılacak müşterilerin ürün ya da hizmete doğru çekildiğinin göstergesidir. Dijital pazarlama uzmanları hangi tür reklamların ne gibi araçlarla en çok etkileşim alabileceğini hesap ederler. Ayrıca gelen etkileşimleri detaylı bir şekilde analiz ederek bir sonraki adımı ve stratejilerini de kararlaştırırlar. Sonuç olarak etkileşimler satışa çevrilir.
Dijital pazara yeni girecek olan işletmeler sosyal medyada büyük bir takipçi kitlesine sahip olmanın yeterli olacağını düşünebilirler fakat takipçi sayısının tek başında pek bir anlamı olmayacaktır. Takipçi elde etmek ve marka farkındalığı yaratmak satışa doğru giden yolda sadece ilk adımdır. Potansiyel müşterileri ikna edebilmek için güven kazanılmalı, etkileşim sağlanmalıdır. Böylece en sonunda satış elde edilebilir. Sosyal medya kanallarında takipçi elde etmek işletmelerin uzmanlardan yardım almadan da yapabilecekleri bir işlemdir fakat devamında bu takipçilerin satışa dönüşmesi için mutlaka pazarın nasıl çalıştığına hakim ve trendlerden haberi olan dijital pazarlama uzmanlarının yardımları gerekecektir. Başta SEO olmak üzere pek çok farklı koldan uzun vadeli planlar ve tarafsız analizler onlar tarafından yapılır.
Dijital Pazarlama Kariyerleri
Dijital pazarlama uzmanları pek çok farklı pozisyonda çalışabilirler. Bu pozisyonlar eğitim ve tecrübe durumlarına göre değişebilir.
SEO Uzmanı: Bu pozisyondaki dijital pazarlama uzmanları SEO analizleri yaparak içeriklerin üretilmesini sağlarlar. İçerik ve blog yazılarında kullanılacak anahtar kelimeleri belirler, ne tür bir dil kullanılması gerektiğini, hitap şeklini ve içerik konularını içerik yazarlarına ya da editörlerine iletirler. Sadece arama motoru sonuçlarında değil sosyal medyada da farkedilebilir olmayı sağlarlar.
İçerik Pazarlama Uzmanı: Bu pozisyondakiler ise yaratılacak içeriklerden sorumlulardır. Küçük işletmelerde içerikleri direkt yaratanlar olabileceği gibi daha büyük ölçekli işletmelerde yaratılacak içerikler için bir plan ve tema oluşturmakla ve içerikleri ve aldıkları etkileşimleri takip etmekle sorumludurlar. Bu pozisyondaki insanların yaratıcı bir zekaya sahip olması ve videolardan yazılara dijital pazarlamadaki içerikler hakkındaki trendleri takipte kalması beklenir.
Sosyal Medya Sorumlusu: Sosyal medya sorumluları şirketlerin sosyal medya hesaplarından yeni takipçi çekecek, var olan takipçilerden etkileşim alacak ve aynı zamanda marka ve ürünü hakkında farkındalık yaratacak ilgi çekici gönderiler yollamakla sorumludur. Sosyam medya sorumluları sosyal medya kanalları ve algoritmaları hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmalı, bu kanalları nasıl yönteceklerini bilmeli ve olabilecek değişimler için takipte kalmalıdır. SEO ve içerik uzmanlarıyla birlikte çalışırlar.
Pazarlama Otomasyonu Koordinatörü: Pazarlama adına yapılan bütün işlemlerin sonuçlarını analiz eden ve yeni stratejileri belirleyen kişilerin pozisyonudur. Yukarıda saydığımız pozisyonlara nazaran daha teknoloji bazlı bir alandır. Müşteri davranışlarını analiz etmek ve satışlara çevirmek için en uygun software’lerin seçilmesi gibi görevlere sahiptir. Ölçüm ve istatistikle ilgileneceği için sayısal alanda başarılı olması beklenecektir.
Dijital Pazarlama Sorumlusu: Dijital pazarlama sorumluları yukarıda sayılan bütün pozisyonların yaptığı işlemleri gözden geçiren ve son söz sahibi olan kişinin pozisyonudur. Potansiyel müşteri kitlelerinde marka farkındalığı yaratmak ve yeni müşterileri çekmekten sorumludur. Yeni teknolojiyi mutlaka takip etmesi gereken dijital pazarlama sorumluları pazarlama için yapılan bütün işlemlerin optimizasyonunu da yapmalıdır.
Dijital Pazarlama Uzmanlarında Aranan Özellikler
Yazıda daha önce bahsettiğimiz gibi dijital dünya sürekli olarak değişim içindedir. Bu nedenle de dijital pazarlama uzmanları ileri görüşlü insanlardır. Önceki tecrübelerine dayanarak ileride olabilecek değişiklikleri öngörebilirler, yeni çıkan sosyal medya kanalalrından ya da trendler arasından hangilerinin kalıcı olacağını tahmin ederek uzun süreli yatırımlar yapabilirler. İyi dijital pazarlama uzmanlar genellikle öncü insanlardır, pek çok insanın deneme riskini alamayacağı bazı yeniliklerin kalıcı olduğunu görebilirler.
İleri görüşlü olmanın yanında dijital pazarlama uzmanlarının birlikte çalıştıkları markalara olan saygısı, onları en iyi şekilde temsil etme çabası da çok önemlidir. Çeşitli jenerasyonlara ait insan topluluklarını tanıma ve alışveriş yaparkenki hareketlerini anlamak dijital pazarlama alanında zorunlu olan becerilerden biridir. Başkalarını etkileyebilmek ve istenilen sonuçlara ulaşabilmek bu meslekteki uzmanların sahip olduğu yeteneklerin arasındadır.